Çocuklarda ahlak gelişimini desteklemek için yapılması gerekenler

Örnek Olmak;

Oklahoma’da güneşli bir cumartesi öğleden sonrası arkadaşım Bobby Lewis, iki küçük oğlunu mini golf oynamaya götürmüş.Biletçiye yaklaşmış ve “Biletler kaç lira ?” diye sormuş. Genç adam; ”Büyükler 3 dolar, daha doğrusu 6 yaşından büyük herkes 3 dolar.6 ve 6 yaşın altındakileri bedava alıyoruz. Çocuklarınız kaç yaşındalar ?” diye yanıt vermiş.

“Küçük 3, büyük 7 yaşında. Sanırım size 6 dolar vereceğim.”

Biletçi, “Bayım siz piyangodan para filan mı kazandınız? 3 dolar kâra geçebilirdiniz.Büyüğün 6 yaşında olduğunu söylemeyebilirdiniz. Ben nereden anlayacaktım? diye yorumda bulunmuş.

Bobby ise “Evet, bu doğru olabilir; ama çocuklar doğrunun ne olduğunu biliyorlar”
demiş.

W.Emerson’un da dediği gibi: “Kim olduğun, söylediklerini o kadar gölgeliyor ki ne dediğini bir türlü duyamıyorum.” Riskli alanlarda ahlaki değerler her zamankinden daha ağır bastığı an, birlikte yaşadığınız ve çalıştığınız insanlara iyi örnek olmanız gerektiğini unutmayınız.
Particia Fripp

Erken çocukluk döneminde çocukların bilişsel yapıları, kuralları ve ahlak kurallarını anlamaya yeterli değildir. Bu nedenle onlarla kuralları soyut semboller hâlinde sözcüklerle tartışmak yerine kuralları evde ve okulda birlikte uygulayarak, yaşayarak benimsetmek gerekir. Kuralların nedenleri onların anlayabileceği şekilde eylemlerle ve somut yollarla açıklanmalıdır. Ana- baba ve öğretmenler, her şeyden önce söylediklerini kendileri uygulayarak iyi birer model olmalıdır.

Örneğin yemekten önce el yıkama kuralı yetişkinlerle birlikte planlanıp uygulanmalıdır. Yemekten önce el yıkamak gerektiği, el yıkanmadığı zaman hasta olunabileceği çocuğa resimlerle, videokasetler izletilerek, drama etkinlikleri yoluyla öğretilebilir. Böylece çocuğun, kuralı nedenleriyle kazanmaları sağlanır. İyi alışkanlıklar olumlu ahlak kuralları geliştirilirken; çocukların yaş, gelişim ve hazır bulunuşluluk düzeylerine uygun bazı gazete, dergi, televizyon haberleri gerçek ya da sanal durumlar ele alınarak tartışmalar yapılabilir.
 

Evde ve okulda sorumluluk paylaşımı, örneğin yemek saatinde masaların hazırlanması
ve toplanması gibi.

Çocuklar doğaya düşkündür. Hayvanlar dünyasını ve ağaçların dili kullanılarak merhamet, dayanışma gibi erdemli davranışlar öğretilebilir. Kuşlara yem vermek, bitkileri sulamak gibi

Kırılan oyuncağı konuşturmak. Kolu kırılan bir bebeğin canının nasıl acıdığını bebeği konuşturarak yaptığı şeyin yanlış olduğunu hissettirmek (farkındalık) gibi.

Dramatizasyon
Oyuncaklardan bir anne, bir çocuk bir de henüz yürümeyen küçük kardeş seçilir.

Aşağıda anlatılan olay canlandırılır ve değerlendirilmesi yapılır. Ali annesinin yanında kardeşine iyi davranır(oyuncaklarını verir, düşürdüğü çıngırağı yerden alıp kardeşine uzatır, onu öper, yanağını okşar). Fakat annesi başka odaya gittiğinde kardeşini (oyuncaklarını elinden alır, yanağını sıkıştır)ağlatır. Bu küçük olay canlandırıldıktan sonra şu sorular yöneltilir:
· Ali’nin kardeşine yaptığı doğru mu?
· Kardeşinin canı acımış mıdır?
· Sen kardeşine böyle davranır mıydın?
· Ali dürüst bir çocuk mu?
Alınan cevaplardan sonra Ali’nin kardeşinin canını annesi varken yakmadığı, kardeşinin canını yakmaktan çekinmediğini ve bunun yanlış olduğu açıklanır.

Bir anne, bir çocuk, üç komşu teyze seçilir. Aşağıdaki olay anlatılır. Anne sabah kalktığında temizlik yaparken çocuğuna: “Eğer uslu durursan öğleden sonra seni parka götüreceğim” diye söz verir. Çocuk uslu durdu. Öğleden sonra hazırlanırlar tam parka gitmek için kapıdan çıkacakken kapı çalar, kapıyı açtıklarında komşularının misafirliğe geldiklerini görürler.
Sonra aşağıdaki sorular yöneltilir.
· Bu durumda anne ne yapar?
· Bu durumda çocuk ne yapar?
· Çocuk bu durumda neler hisseder?

Hikayeler;

Örneğin Ağustos böceği ile karınca ve Altın yumurtlayan tavuk hikayeleri, tembelliğin kötü bir şey olduğunu ve sonuçlarını anlatmak açısından başarılı birer hikayedir.

Kuralları birlikte koymak;

Örneğin çocuğa; "yemeklerden önce ellerimizi yıkamazsak elimizdeki mikroplar yemeklerimize, oradan da vücudumuza geçebilir, sence ne yapmak gerekir?" diye sorarak "yemeklerden önce ellerimizi yıkamalıyız" kuralını kendisinin koyması...