Pablosky çocuk ayakkabılarının Akasya AVM de gerçekleştirdiği Sağlıklı Ayaklar etkinliğinde Ortopedi Uzmanı Op.Dr. Murat Öztürk'ü yakalamışken bir röportaj yapmadan bırakamazdım tabii ki.
Uzmanına sordum;
Uzmanına sordum;
-İçe basma sorunu neden olur, tedavi edilebilir mi?
Aslında içe basma fizyolojik bir durum.Çocukların yüzde doksan beşi içe basar ama bu düz tabanlık gibi algılanır. Oysa bu fizyolojik bir durumdur. Bizim sadece o dönemde, yan bağları sertleşene, kasları güçlenene kadar içten tabanı desteklememiz gerekir. Bunu sağlayan ayakkabılar giydirmemiz gerekiyor.
Ebeveynlerin içe basma olarak nitelediği iki farklı durum var aslında. Birinde çocuk ayaklarının ön kısımlarını birbirine yakın olarak basıyor yani paytak şekilde yürüyor. Bu paytak yürüyüş zaman içinde kendi kendine düzelen bir durum ancak ayakların yan yattığı içe basma durumu düzeltilmesi yani müdahale edilmesi gereken bir durum. Mutlaka uygun ayakkabılar ile ayağın yana yatan kısmı desteklenmelidir. Ayak oyuntusuna tam oturan, topuktan başlayıp tarak kemiğine kadar devam eden desteği olan ayakkabılar kullanılmalıdır. Yarım bombesi olup yarı ortopedik diye satılan ayakkabılar mevcut. Yarı ortopedik diye bir şey söz konusu değildir. Bombe topuğun hemen önünden başlamalı ve birinci tarak kemiğine kadar uzanmalı, ayak oyuntusuna tam oturmalıdır. Ayak fizyolojisine uygun olmalıdır.
- Kaç yaşa kadar bu şekilde ayakkabılarla desteklenmesi gerek peki?
Minimum beş/ altı yaşa kadar desteklenmesi gerekiyor ama tekrar ediyorum, yüzde doksan beşi beş-altı yaşa kadar fizyolojiktir, bir hastalık değildir ama düzeltmeye ihtiyaç duyar. Çünkü bu çocuğun tüm aktivitesini etkiler. Uzun süre spor yapamayabilir. Yürüdüğünde çabuk yorulabilir. Ağrıya neden olabilir.
- Sadece doğru ayakkabı seçimiyle önlenebilir mi bu sonuçlar?
Tabii önlenebilir. Tabanlık kullanmaya gerek olmayabilir.
- Parmak ucunda yürüme alışkanlığı kaç yaşa kadar devam eder, bir soruna neden olur mu?
İki sebeple çocuk parmak ucunda yürüyor olabilir. Birincisi baldır arkasındaki kısalık olabilir ki bunu çok çok az görüyoruz. Daha ziyade gördüğümüz şey hızlı hareket etme ihtiyacından kaynaklanan parmak ucunda yürüme. Bir anormallik değil.
-İlk adım ayakkabısı gerçekten gerekli mi?
İlk adım ayakkabısı anne baba hassasiyetini ticari olarak yönlendirmenin bir sonucudur. Ayaklara yük binene kadar yani 11-12 aya kadar çocuk herhangi bir ayakkabı giyebilir ama yük binmeye başladıktan sonraki dönemde muhakkak iç desteği olan ayakkabılar kullanılmalıdır.
- Ozellikle çocuk spor ayakkabılarında avuç içinde sıkıldığında C şeklini alabilen ayakkabılar kullanılması öneriliyor, böyle bir şey gerçekten gerekli mi?
O bir kriter değil. Tek kriter iç desteğidir. C şeklinden kasıt tabanın yumuşak olması ise bu kabul edilebilir bir söylem. Kösele ayakkabı gibi sert olmaması, yere ilk bastığı anda zeminden gelen şoku emmesi önemli. Bükülmesi çok gerekli değil ama yerden alınan darbe şokunu emebilme özelliği olan yumuşak tabanlı ayakkabılar tercih edilmelidir.
- Doğru ayakkabıyı seçebilmek için kriterler neler olmalı o zaman?
İyi havalanan, teri emen, doğru materyalle kaplanmış bir ayakkabı olmalı, tabanı daha doğrusu topuğu yumuşak olmalı, yere ilk değen topuktur ve darbe şokunu topuk alır bu nedenle topuğun darbeyi emmesi önemli ama en önemlisi iç desteği doğru yerleşmiş olmalı. Ve aynı ayakkabı iki gün üst üste giyilmemeli. Birer gün havalandırılarak dönüşümlü iki ayakkabı kullanılmalı. Ayakkabının teri emmesi ve tekrar bırakması bir tam gün alır. O nedenle gün aşırı kullanılmalıdır.
- Taban çökmesi ve düz taban aynı şey mi?
Aynı şey evet ancak 0-6 yaş grubunda taban çökmesi çok az gördüğümüz bir şey.Taban çökmesi diyebilmek için kemikte anormallik olması gerekir ve bunun tanısı radyolojik olarak konulur. Bunun gelişimini çocuklarda anlayabilmek çok kolaydır. Çocuk oturtulup bacak ve ayak doksan derecelik açıdayken ayak baş parmağı kaldırıldığında ayağın altındaki oyuk görülebiliyor ise ileride problem yaşamayacağını anlayabiliriz ancak o oyukluk oluşmuyorsa kemikle ilgili bir problem olduğunu düşünebiliriz ama doğru tanı rontgen ile konur. Ailesel hikaye olmalı ve çocuk yedi yaşını geçmiş olmalı. Ancak ondan sonra taban çökmesi var diyebiliriz. Bu tanıdan sonra artık hep buna uygun ayakkabı ya da tabanlık kullanılmak zorundadır.
- Düz tabanın tedavisi var mı?
Hayır. Ayak ne ise ona dönüşür ve öylece kalır. Biz yalnızca neye dönüşecekse ona giderken ideal olarak desteklemeye çalışıyoruz. Çok fazla dışarıdan etki edemiyoruz. Yalnızca genetik bozukluğun oluşmaması için destek verebiliriz.
- Terlik kullanımı çocuklar için zararlı mı?
Arkadan bir bant olmasını öneririz çünkü ayak terliği kaldırmak için kasları ekstra yoruyor. Arkadan bir bantı olması ayak için daha sağlıklı ancak bu terlik sahil gibi kısa süreli kullanım için alınıyorsa sorun yaratmaz. Uzun süre terlikle yürümesini önermiyoruz.
- Spor yapan çocuklara spor ayakkabısı alırken nelere dikkat edilmesi gerekir?
Genellikle ayak ölçüsü boyuna olur ancak tarak kemiği ölçüsü olan metatars dediğimiz bölgenin genişliği de önemli. Bunu sağlayan ayakkabılar varsa bunlar kullanılabilir. Bir iki markanın koşu ayakkabısında olduğunu biliyorum bu ölçünün. Ya da yüzük şeklinde geçen ya da baş parmağı örten ince silikonlar kullanılabilir. Ayakkabı yarım numara büyük alınabilir. Ya da koşu çorabı kullanılabilir. Bunların tabanı destekli ve daha kalındır.
-Çocuklarda topuk dikeni olur mu?
Çok çok nadir bir durum. Yirmi küsür yıllık ortopedistim bir tane sekiz yaşında hastam oldu sadece. Ama şu oluyor, ayağın tabanında plantar fasya dediğimiz bir bant var topuğa yapışır ve bu topuğa yapışma yeri çok gerildiğinde ağrıya neden oluyor ve plantar fasilit dediğimiz durum ortaya çıkıyor. Bu da topuk dikeniyle karıştırılabiliyor.
- Peki anne babada problem varsa çocukta da olur dediniz, genetik olarak bir sorun olmadığında yanlış ayakkabı seçerek sağlıklı ayakta sorun yaratma riski var mı?
Böyle bir risk ancak şöyle mümkün olabilir. Çocuk sürekli olarak buna maruz kalıyorsa ya da aşırı kiloluysa ayağa binen yük fazla olacağı için kemiklerde şekil bozuklukları meydana gelebilir.
Kayıtlar
