Fiziksel Gelişime Olan Etkileri
Bedensel koordinasyonunu ve beden gücünü geliştirir.
İnce (küçük) ve kalın (büyük) kas gelişimini destekler.
Kendi kendine yeterli olma becerilerini geliştirir.
Alanı ve nesneyi kullanma koordinasyonunu ve becerisini geliştirir.
Dikkati yoğunlaştırmayı öğrenir.
Eş güdümlü ve sıralı hareket etme kontrolünü kazandırır.
Bilişsel Gelişime Olan Etkileri
Özellikleri itibariyle çocukların renk, şekil, boyut vb. kavram gelişimine etki eder.
Nesnelerin farklı özellikleriyle keşfedilmesine yardımcı olur.
Kullanma süreci sayesinde birçok beceri geliştirir.
Nesnelerin işlevlerini, nasıl kullandıklarını öğretir.
Yaratıcı düşünme becerisini geliştirir.
Matematiksel düşünme becerisini geliştirir.
Dikkat, algı, el-göz koordinasyonu, akıl yürütme, problem çözme gibi zihinsel işlevlerin gelişimini etkiler.
Merak uyandırır; merak da öğrenme için temel gereksinimdir.
Duyuların uyarılmasıyla algısal gelişimi destekler.
Neden-sonuç ilişkilerinin anlaşılmasına yardımcı olur.
Nesneleri kullanırken ortaya çıkan sonuçları yorumlayabilme, değiştirebilme ve farklı yöntemleri denemeye açık olma kabiliyetini geliştirir.
Sorunların çözümünde kendi bulduğu yöntemleri uygulamaya fırsat tanır.
Öz güven duygusunun gelişimini sağlar.
Keşfetme, araştırma ve özgür düşünme yeteneklerini geliştirir.
Dünyayı ve objeleri kendi algıladığı gibi ürünlerinde yansıtarak kendini tanır ve yeteneklerinin farkına varır.
Neyi, neden ve nasıl yaptığı konularını sorgulayarak zihinsel aktivitelerini harekete geçirir.
Sosyal-Duygusal Gelişime Olan Etkileri
Boşaltım aracı olarak kullanır. Duygusal ve ruhsal doyum sağlar.
İçinde yaşadığı küçük toplumda ürettikleri ile kendine bir yer edinerek sosyalleşmesini sağlar.
Çocuklar, çocuk etkinlikleri yardımıyla öğrenme yaşantılarını zenginleştirirler. Yeni şeyler öğrenen çocuk öğrenmeye karşı güdülenir ve öğrenmekten zevk almayı öğrenir. Çocuklar, öğrendikçe kendisine ve çevresine karşı daha fazla güven geliştirirler.
Çocuklar, çocuk etkinlikleri yardımıyla duygu, düşünce ve davranış örüntülerini geliştirir ve zenginleştirirler.
Çocuklar, çocuk etkinliklerinden zevk alırlar, eğlenirler, haz duyarlar. Olumlu duygusal yaşantılar öğrenmeyi kolaylaştırır ve daha ilgi çekici hale getirir.
Çeşitli şekillerde, çeşitli kişilerle ve çeşitli yollarla öğrenmenin gerçekleşmesiyle iletişim güçlenir. Örneğin çocuk tek başına oynanan oyun materyalleriyle kişisel gelişimini ve içsel dünyasını yansıtma şansı bulurken grup oyunlarında sosyal ilişkileri sürdürmeyi ve grupla beraber hareket etmenin özelliklerini öğrenir.
Çocuklar, birçok materyal arasından bir materyal tercihi yaparak inisiyatif kullanmayı öğrenirler ve karar verme becerilerini geliştirirler.
Etkinlikler çocuklar arasında duygu, bilgi ve sosyal değerler akışını sağlayarak kişiler arası ilişkilerin güçlenmesine yardımcı olur. Arkadaşına bir oyuncağın kullanımını öğreten bir çocuk, kendini işe yarar hisseder ve olumlu benlik algısının gelişimine bu şekilde destek sağlanmış olur.
Çocuk etkinliklerinin çeşit ve fonksiyon olarak zenginliği çocukların sembolik düşünme kapasitesini geliştirir ve hayal dünyalarını besler.
Çocuk etkinlikleri, çocukların ilgi alanlarının keşfedilmesine dolayısıyla kendi kişisel gelişimlerinin desteklenmesine de en uygun ortamları sunar.
Deneme yanılma fırsatları yaratılarak çocukların girişimciliği desteklenir.
Dil Gelişimine Olan Etkileri
Çocukların ifade edici ve alıcı dil gelişimini destekler.
Okuma ve yazmaya hazırlar.
Bilgi dağarcığını geliştirir.
Ortaya çıkardığı ürünü anlatma ve oyunlarında kullanma sonucu dil gelişimine katkıda bulunur.
Boya Çalışmaları
Çocuklar boya çalışmaları yaparken duygu ve düşüncelerini ifade eder, yaratıcılıkları ve hayal güçleri gelişir. Çalışmalar sırasında çocuklar, renkleri ve çevrelerindeki nesneleri tanırlar. El ve göz koordinasyonu gelişir. Boya çalışmalarında, pastel boyalar, kalın uçlu renkli boya kalemleri, sulu boyalar, parmak boyalar vb. kullanılmaktadır. Bu etkinlikte değişik boya tekniklerine yer verilmelidir (serbest resim çalışmaları, baskı çalışmaları, ebru çalışması, kazıma boya, sihirli boya, damlatma, püskürtme, basit batik çalışmaları vb.). Boya çalışmalarında, kullanılacak yardımcı malzemeler ve boya yapılacak zeminde de zaman zaman değişiklik yapılmalıdır.
Yoğurma Maddeleri
Yoğurma maddeleri çocukların en sevdikleri oyun malzemelerinden birisidir. Fırsat tanındığında bu malzemeleri uzun süre mıncıklamak, yuvarlamak, yassıltmak, koparmak, giderek istedikleri şekli vermek ve üç boyutlu çalışmalar yapabilmek onlara büyük mutluluk verir. Birçok yoğurma malzemesinin ortak avantajı, etkinlik sona erene kadar çalışmaların sayısız defa şekil değiştirebilme özelliğine sahip olmasıdır. Sanat etkinlikleri sırasında tuz seramiği, kil, plastirin, kâğıt hamuru, talaş hamuru ve mum gibi yoğurma maddeleri çocukların gelişim özelliklerine uygun şekil verme veya çalışmalarını süslemek amacıyla kullanabilecekleri artık materyallerle birlikte kullanılabilir. Öğretmenin yoğurma maddelerinin yanında vereceği artık materyallerin çeşitliliği çalışmaya ilgiyi artırmada etkili rol oynamaktadır. Çocukların bu çalışmalara ilgisini artırmak ve yaratıcılıklarını geliştirmek için yoğurma maddeleriyle birlikte küçük yuvarlak sopalar, pasta ve kurabiye kalıpları, kuru yemiş kabukları, düğmeler, boncuklar, küçük mukavva ve plastik kurular, renklendirilmiş makarnalar, şişe kapakları, ağaç kabukları, kozalaklar gibi artık materyallerden yararlanılabilir.
Yoğurma maddeleriyle oynamak çocuklara, yaratıcılıklarını geliştirebilecekleri engin bir çalışma sunar. Cisimlerin katı ve sıvı durumlarını ve ikisi arasındaki farklılıkları fark etmelerini sağlar. Dokunma duyusunu geliştirir. Büyük ve küçük kas gelişimini destekler. Çocuklar yoğurma maddeleri ile oynarlarken duygusal olarak rahatlama sağlarlar. Ayrıca kolay biçim alabilen bu maddeler onların istedikleri şekilleri oluşturmalarına, yeni buluşlar ortaya koymalarına böylece sanatsal etkinliklerle ilgilerini ve yaratıcılıklarını geliştirmelerine destek olur. Problem çözme becerilerini geliştirir. Yoğurma maddeleriyle çalışan çocuklarla neler yapılabileceği hakkında sohbet edilebilir. Onlara örnek verilmemelidir ve büyüklerin istediği çalışmaları yapmaya zorlanmamalıdır. Etrafı ve giysilerini kirletmemeleri için bazı önlemler alınmalıdır ama bunu yaparken çocuğu çalışmadan soğutacak bir tutum içine girmemeye özen gösterilmelidir. İşi bittiğinde çocukla yaptığı çalışma hakkında konuşulabilir ve daha sonra onun da katılımı ile eseri uygun bir köşede sergilenip kurumaya bırakılmalıdır.
Kâğıt İşleri
Bu çalışmalar çocukların seçim yapma ve karar verme yeteneklerinin gelişmesine yardımcı olmaktadır. Kuralları öğrenme ve benimseme, yardımlaşma ve paylaşmayı, grup çalışmalarına katılmayı öğrenirler. Aynı zamanda kendi işini planlamayı, uygulamayı, sonuçlandırmayı başarır, bağımsız bir kişilik geliştirirler. Çeşitli kâğıtlar, yapılandırmamış malzeme olarak sunulduklarında yaratıcı düşünmeyi destekler. El-göz koordinasyonunu geliştirir. Görsel alanın gelişmesine yardımcı olur. Çocuklar kâğıtlarla oynamaktan hoşlanırlar. Çeşitli boy, renk ve cinsteki kâğıtlar bu çalışma için kullanılabilir. Elişi kâğıdı, teksir kâğıdı, kalın paket kâğıtları, grapon, karton, renkli fon kartonları, eski gazete ve dergi sayfaları, tuvalet kâğıdı, kese kâğıtları, takvim ve afiş kâğıtlarının renkli yüzeyleri ve resim kâğıtları kullanılabilir.Sadece kesmeyi öğrenmek bile küçük çocuklar için önemli bir uğraştır. Çocuklar keserek bir şeyler yapmaya başlamadan önce makası kullanmayı öğrenmelidirler. Önce biraz kâğıt ve ucu küt bir makasla denemeler yaptırılmalıdır. Plastik makaslar iyi kesmediği için kullanışlı değildir. Çocukların güven içinde çalışmasına özen gösterilmelidir.
Artık Malzemelerle Çalışma
Artık materyal; çevremizde gördüğümüz ve kullandığımız, daha sonra da kullanılmayacağı için çöpe atmayı, bir başka yerde saklamayı ya da biriktirmeyi düşündüğümüz hijyenik olan tüm doğal, fabrika yapımı ya da el yapımı maddeleri içerir. Zaman içinde özelliği bozulamadan muhafaza edilebilen ve işe yarmayacağı düşünülerek çöpe atılan her şey artık materyaldir. Artık materyaller çoğu zaman çocuklar için, satın alınan çok pahalı oyuncaklardan daha değerli olabilmektedir. Artık materyallerle çalışmanın temelinde yatan amacı ve önemi, çocuğun doğuştan getirdiği yaratıcılık özelliğini pekiştirerek açığa vurmasını sağlamaktır. Artık materyallerle çalışmak, çocuğun yaparak yaşayarak ve deneyerek öğrendiği “aktif öğrenme” metodunun önemli bir parçasıdır. “Aktif öğrenme” metodunda, çocuklar nesneleri özgürce kullanmaya teşvik edilirler. Ne yapacaklarını, hangi malzemeleri kullanacaklarını kendi kişisel tercihlerine göre seçerler. Kendine özgü bir ürün ortaya koymanın zevkini yaşayan çocuklar, ileride bağımsız düşünebilen, öz güven duygusu gelişmiş, problemlere değişik çözüm yolları üretebilen ve yapabileceklerinin farkında olan bireyler olarak karşımıza çıkarlar. Artık malzemeler ile çalışma çocukların yaratıcılıklarının gelişmelerine yardımcı olur. Çocuklar bu malzemelerle çalışırken onlar hakkında bilgi edinir, yeni sözcükler öğrenirler. Artık malzemelerle çalışma yaratıcılığı sorgulayan, kendini özgürce ifade edebilen ve tartışabilen çocuklar yetiştirebilmek için, biz yetişkinlere mükemmel ortamlar sağlar.
Eğitimciler tarafından planlanan bazı etkinlikler için kullanılan malzemeler, örneğin boyama sayfaları, konuşan veya kurmalı oyuncaklar vb. çocuklara sadece tek bir doğru yol olduğunu ve ancak bu yolu izlerse sonuca ulaşabileceğini vurgulayan, yaratıcılığa hiçbir katkısı olmayan malzemelerdir. Oysaki oyun hamuru, tuz seramiği, plastirin vb. yapılandırılmış malzemeler orijinal düşünmeyi, yaratıcılığı ve deneyim kazanmayı sağlayan ve çocukları bu yönlerde cesaretlendiren sanat malzemeleridir. Ayrıca etkin öğrenme için de çok değerli sayılırlar. Yoğurma maddeleri olarak kil, çamur, oyun hamuru, kâğıt hamuru, seramik hamuru, talaş hamuru sayılabilir.
Kaynak: Megep,okulöncesiforum
Kayıtlar
