Duygular yaşamak içindir dostum! 3. ve son bölüm

Naomi Aldort serisini, çocuklarımızın kendini ifade etmesini engelleyen hatalı davranışlarımızla bitiriyorum;

- İnkar Etmek; " Kötü değil" "Korkunç değil" "Neden rahatsız oldun?" "Tamam bir şey yok" "Sorun değil" ... Çocuğunuz ağlarken bu cümleleri kuruyorsanız çocuğunuzun duygularını inkar ediyor/ etmesini istiyorsunuz demektir diyor Naomi Aldort, eğer çocuk ağlayacak kadar yoğun duygular hissediyorsa onun için bir sorun var demektir ve aksini söylemek çocuğun duygularını incitmekten başka bir işe yaramaz. İnkar etmek yerine onu onaylayın. Düştüğü için ağlıyorsa "tamam geçti" yerine, "şimdi acıdığını biliyorum ama kısa zamanda geçecek" demek onu onaylamaktır. Çocuğun sıyrılan dizini iyileştirmek gerekir ancak onu susturmaya çalışmak yanlıştır.

Çocuğun duygularını gözardı eden ve ebeveynlerce sıkça kullanılan diğer kalıplar; "bence denemelisin" "neden hemen yapmıyorsun?" "çok fazla oynadın" "yoruldun artık" "uykun gelmiştir" "acıktın" "korkma" "utanacak birşey yok" "ağlama" "bunu yapabilirsin" "üşüyeceksin" "üzülme"... Üşüyeceğini, acıkacağını, yorulduğunu, uykusunun gelip gelmediğini, üzülüp üzülmeyeceğinin kararını çocuğunuza bırakın. Çocuğunuzu kendi kararlarını alabilmesi için olabildiğince özgür bırakın. Diğer yandan özgürlüğünü kısıtlamanızı gerektiren bir durum olursa, bunun sebeplerini saygılı ve nazik bir şekilde ona açıklayın. İstek ve tercihleri size yanlış gelse bile, eğer çok zararlı şeyler değillerse onu yönlendirme güdünüzü kendinize saklayın.

- Avutmak; Avutmak da duyguları inkar ve onlardan kaçınma stratejilerinden biridir. Üzgün bir çocuğa şeker vermek ya da farklı bi aktiviteye yönlendirmek ona duygularından kurtulması gerektiğini öğretir. Çocuklar avutulmaya çalışıldıklarında "bunu hissetmemem gerekiyor" mesajını alırlar. Bu durum zorluklar karşısındaki toleransını düşürür, mutsuzluktan ve acılardan kaçınan, depresyona meyilli bir yetişkin olmasına yol açar.

- Geçiştirmek; Pek çok ebeveyn çocuklarının öfke ve ağlama krizlerini görmezden gelirlerse bunları pekiştirmeyeceklerini düşünür. Pekiştirilmeyen davranışın zamanla ortadan kalkması ise ebeveyne başarı gibi görünür, aslında asıl olan çocuğun duygularını bu biçimde ifade etmekten vazgeçmesidir. Duygularını ifade etmekte sıkıntı yaşayan çocuklar duygusal bağ kurmakta zorluk yaşayan yetişkinler haline gelirler.

- Korkutmak; Öfke veya ağlama krizleri tehdit ya da cezalarla sonlandırılmaya çalışılan çocuk korkacaktır ve bu korku güvensizliğe ve itaatkarlığa ya da öfke ve saldırganlığa yol açacaktır. Çocuğa duygusal özgürlük vermek demek; ölen kedisi için yas tuttuğunda, kırılan oyuncağı için öfkelendiğinde, giymek istemediği giysi için olay çıkarttığında onu sevmeye devam etmek demektir. Çocuğun hissetme ve hayatına devam edebilme gücüne saygı duyduğunuzda bu duyguları doğal kabul edecektir.

Belki öncelikle öfke nöbeti nedir onu öğrenmek gerek; öfke nöbeti geçiren çocuğunuzun kendini ne kadar çaresiz hissettiğini düşünmek ona olan kızgınlığınızı ortadan kaldıracaktır. Çocuğunuz öfkelenerek kendini ifade ettiği zamanlarda onu sakinleştirmeye ya da onunla konuşmaya çalışmayın. Bunu yaparsanız kendini iyileştirme sürecine engel olmuş olursunuz. Çocuğunuz öfkelendiğinde paniğe kapılıyorsanız, içinize yönelin, düşünceleriniz muhtemelen "onu mutlu etmeliyim" "nerede yanlış yapıyorum" "başkası görse kötü bir anne olduğumu düşünür" şeklindedir. Bu düşünceler, doğru olduğuna inandığunız sürece, çocuğunuzun öfke nöbetiyle savaşmanıza sebep olur.

Öfkenin ardında yatan temel duygu çaresizliktir. Çocuğun bu histen kurtulabilmesi için gücünü elinden almamanız gerekir. Eğer çocuğunuz size direnç gösteriyorsa, farkında olmadan onu kontrol etmeye çalışıyor olabilirsiniz. Çocuğunuzla ilgili yargılarınız sizin rehberinizdir, onlar düzeldikçe, çocuğunuz da düzelecektir.

Çocuğunuzun ağlama ve öfke nöbetleriyle sizin duygularınızı sömürmeye çalıştığını düşünüyorsanız, bu geçmişten gelen bir düşüncedir. Çocuğunuzla bir ilgisi yoktur ve bu düşünce çocuğunuzu sevmenizin ve ona güvenmenizin önünde duran bir engeldir.

Öfke krizlerinden kurtulabilmek için çocuğunuzu kontrol etmeye ve gerçekleri değiştirmeye çalışmayı bırakın. Çocuğunuz için yağmuru dindiremezsiniz, dindirebilseniz de bunun ona bir faydası olmaz.


-Duygular yaşamak içindir dostum! Bölüm1
-Duygular yaşamak içindir dostum! Bölüm2